ISO 9001 a lean management: Jak te dwa systemy mogą współpracować?

Uniwersalność, dostępność, a także popularność normy ISO 9001 sprawia, że wdrażana jest w bardzo wielu przedsiębiorstwach. Tę normę można z powodzeniem wprowadzać zarówno w organizacjach z rozbudowaną strukturą, jak i w niewielkich firmach. Z czasem jednak może okazać się, że dynamicznie rozwijający się rynek, stawia przed przedsiębiorstwami kolejne wyzwania. Jeszcze kilka lat temu posiadanie certyfikatu ISO 9001 było czymś, co pozwalało się wyróżnić na tle innych organizacji. Jednak aktualnie posiadanie ISO 9001 przez firmę zaczyna być standardem niezbędnym do funkcjonowania organizacji na rynku, a także do uczestniczenia w wielu przetargach czy innych formach współpracy biznesowej. Niezależnie od tego, jakie czynniki decydują o wdrożeniu systemu zarządzania jakością w organizacji, warto wykorzystać ten proces do doskonalenia firmy i zwiększenia wydajności. Coraz częstszą praktyką jest łączenie ISO 9001 z innymi koncepcjami zarządzania. W takich sytuacjach ISO 9001, a dokładnie wytyczne, jakie są zawarte w tej normie, są doskonałą bazą i punktem wyjścia dla wdrażania kolejnych rozwiązań strategicznych, które pozwolą firmie działać jeszcze wydajniej i efektywniej. Jedną z takich strategii zarządzania jest lean management. Dziś przedstawimy podobieństwa między tymi dwoma koncepcjami, a także wyjaśnimy, w jaki sposób możemy wykorzystać ISO 9001 jako bazę do dalszego rozwoju firmy.


Co to jest lean management i na czym polega?


Lean management jest koncepcją zarządzania firmom, która narodziła się w Japonii po II wojnie światowej. To właśnie w branży motoryzacyjnej postawiono na model zarządzania, którego najistotniejszymi elementami było elastyczne podejście do produkcji, z jednoczesnym priorytetem wysokiej jakości i ograniczeniem szeroko rozumianego marnotrawstwa. Pionierem tego systemu zarządzania była firma Toyota - dlatego takie podejście nazywane jest Systemem Produkcyjnym Toyoty (Toyota Production System, TPS). To właśnie tej strategii przypisuje się kluczową rolę w globalnym sukcesie, jaki odniosła Toyota.

Na czym polega lean management? W myśl tej koncepcji zarządzania przedsiębiorstwem cały nacisk zostaje położony na jakość produktu oferowanego klientowi, przy jednoczesnym dostosowania działania przedsiębiorstwa do bieżącej sytuacji rynkowej oraz minimalizowaniu strat. Zgodnie z koncepcją lean management usprawnienie działań w przedsiębiorstwie odbywa się procesowo i polega na maksymalnym uproszczeniu procedur. Przy tym najważniejszą wartością jest dostarczenie odbiorcy usług lub produktu najwyższej jakości.


Koncepcja lean management opiera się na kilku głównych założeniach, jakie firma powinna wpleść w swoje działania:


  • dążenie do perfekcji - wszystkie procesy zachodzące w organizacji powinny być wciąż udoskonalane w celu zachowania wdrożonych usprawnień.
  • określenie wartości dla klienta - bardzo istotne jest określenie, co przez odbiorcę jest postrzegane jako wartość w danym produkcie lub usłudze. Dzięki temu wszystkie czynności, które nie przekładają się na zwiększenie wartości, mogą być wyeliminowane w celu ograniczenia marnotrawstwa.
  • produkcja w modelu pull zamiast push - tzw. system ssący zakłada produkcję dopasowaną do zapotrzebowania rynku. Ma to ograniczyć marnotrawstwo rozumiane jako m.in.: nadprodukcja, tworzenie zapasów, zbędny ruch, niewykorzystany potencjał pracowników.
  • identyfikacja i uporządkowanie strumienia wartości - wszystkie czynności wykonywane podczas realizowania usługi lub wytwarzania produktu są określane strumieniem wartości. Lean management zakłada dokładną analizę strumienia wartości i wyeliminowanie ewentualnych zbędnych elementów.
  • ciągły przepływ - działanie przedsiębiorstwa powinno być możliwie płynne. Należy tak zaplanować proces wytwarzania produktu lub usługi, aby kolejne etapy przebiegały bez zakłóceń i przestojów.

    • Praktycznie każde z założeń lean management znajduje swoje odbicie w konkretnych wymaganiach ISO 9001 i jest ich rozwinięciem. Zatem jeżeli rozważamy wdrożenie strategii lean management warto pomyśleć o uprzednim wdrożeniu ISO 9001, która ułatwi wprowadzenie tej koncepcji w działanie firmy.